Bir-biri ilə əlaqəli müasir dünyada sosial media bizim ünsiyyət, məlumat paylaşma və digər insanlarla əlaqə qurma tərzimizi formalaşdıran dominant qüvvə kimi meydana çıxmışdır. Bu insanların bir-biri ilə əlaqə yaratması və özünü ifadə etməsi üçün unikal imkanlar təqdim etsə də, əqli rifahımız üçün əhəmiyyətli problemlər yaradır. Bu bloqda biz sosial medianın qaranlıq tərəfləri və rəqəmsal dövrdə psixi sağlamlığımızı qorumaq üçün lazım olan strategiyalar haqqında danışacağıq.

 

 

 

1: Sosial Medianın Təsiri

 

Sosial media platformaları gündəlik həyatımızın bir hissəsinə çevrilərək, bizləri öz təsiri altına salırlar. Onlar bizim həyatımızı nümayiş etdirə biləcəyimiz, özümüzü görmək istədiyimiz kimi göstərə biləcəyimiz, dostlarımız və ailə üzvlərimizlə əlaqə saxlaya biləcəyimiz virtual məkan təmin edir. Diqqətlə hazırlanmış lentlər, valehedici vizuallar, paylaşımlarımıza gələn bəyənmə və şərhlər bizdə ani məmnunluq hissi yaratsa da, bu təsirlə gələn potensial təhlükəni dərk etmək çox vacibdir.

 

Sosial mediaya tənqidi düşüncə ilə yanaşmaq vacibdir. Çoxsaylı faydalar təklif etsə də, nəzərə alınmalı olan potensial mənfi cəhətləri də var. Sosial medianın əqli rifahımıza göstərə biləcəyi potensial təsirləri nəzərə almaq və həmin platformalarla sağlam şəkildə məşğul olmaq üçün fəal addımlar atmaq vacibdir.

 

2. Sosial medianın qaranlıq tərəfi

 

Bizi cəlb edən təhlükənin arxasında əqli sağlamlığımıza dərin təsir göstərə bilən sosial medianın qaranlıq tərəfi dayanır. Həddindən artıq sosial media istifadəsi qeyri-adekvatlıq hisslərinə səbəb ola bilər, çünki biz həyatımızı başqalarının diqqət çəkən çarxları ilə müqayisə edirik. İdeallaşdırılmış obrazlara və həyat tərzlərinə daimi məruz qalmaq özümüzə olan hörmətimizi sarsıda və dəyərsizlik hissinə səbəb ola bilər. Üstəlik, kiber zorakılıq və onlayn basqı geniş yayılıb, bu da emosional sıxıntıya və hətta uzunmüddətli psixoloji travmaya səbəb olur. Bu mənfi cəhətləri etiraf etmək və əqli sağlamlığımızı qorumaq üçün addımlar atmaq vacibdir.

 

 

Rəqəmsal əsrdə əqli sağlamlığın qorunması

 

Rəqəmsal əsrdə sosial medianın geniş yayılmasını nəzərə alaraq, əqli sağlamlığımızı prioritetləşdirmək və qorumaq çox vacibdir. Sosial media bir çox fayda təklif etsə də, onun rifahımıza potensial mənfi təsirindən xəbərdar olmaq vacibdir. Müvafiq addımlar atmaqla və sağlam vərdişlərformalaşdırmaqla biz rəqəmsal əsrdə əqli sağlamlığımızı qoruya bilərik. Burada nəzərə alınmalı olan bir neçə əsas yanaşma var:

 

 

1. Məhdudiyyətlərin qoyulması: Sosial mediadan istifadə ilə bağlı dəqiq məhdudiyyətlərin qoyulması çox vacibdir. Ekran vaxtı üçün məhdudiyyətlər təyin etməklə və sosial platformalarda vaxt keçirməklə bağlı xüsusi vaxt çərçivələrini müəyyən etməklə biz onlayn fəaliyyətimizə nəzarəti bərpa edə bilərik. Buraya sosial platformalarda şüursuz şəkildə ekranı aşağı sürüşdürüb vaxt öldürməkdən yayınmaq və bildirişləri daim yoxlamaq istəyinə müqavimət göstərmək daxildir. Məhdudiyyətlərin qoyulması digər fəaliyyətlər üçün vaxt ayırmağa kömək edir və rəqəmsal və oflayn həyatlarımız arasında daha sağlam tarazlıq formalaşdırır.

 

2. Rəqəmsal Detoks təcrübəsi: Rəqəmsal detoks rəqəmsal cihazlardan istifadəyə qəsdən fasilə vermək və onlayn dünya ilə əlaqəni kəsmək deməkdir. Bu, şüurlu şəkildə sosial media platformaları ilə məşğul olmaqdan, internetdə vaxt keçirməkdən və elektron cihazlardan istifadə etməkdən çəkindiyiniz müəyyən vaxt intervallarının müəyyənləşdirilməsini əhatə edir. Məqsəd oflayn fəaliyyətlər üçün vaxt ayırmaq, zehni və emosional rifahınızı bərpa etməkdir.

 

Rəqəmsal detoks zamanı siz smartfonunuzu kənara qoymağı, bildirişləri söndürməyi və sosial media platformalarına daxil olmaqdan çəkinməyi seçə bilərsiniz. Bunun əvəzinə, sağlamlığınızı təmin edən və rəqəmsal dünyadan uzaqlaşdırna fəaliyyətlərlə məşğul ola bilərsiniz. Bu, açıq havada vaxt keçirmək, kitablar oxumaq və ya meditasiya ilə, hobbi və ya yaradıcı işlərlə məşğul olmaq, yaxınlarınızla üz-üzə əlaqə saxlamaq və ya sadəcə olaraq rəqəmsal dünya olmadan özünüzə istirahət verməkdən ibarət ola bilər.

 

3. Şüurlu istifadə təcrübəsi: Şüurlu istifadənin tətbiqi sosial media və digər onlayn platformalarla necə qarşılıqlı əlaqədə olduğumuza düşünülmüş və məntiqli bir yanaşma tətbiq etməyi nəzərdə tutur. Bu, rəqəmsal texnologiyadan istifadə edərkən və sağlamlığımıza uyğun gələn şüurlu seçimlər edərkən düşüncələrimiz, duyğularımız və davranışlarımız haqqında məlumatlardan xəbərdar olmağı əhatə edir.

 

Şüurlu istifadə təcrübəsi bizə onlayn qarşılıqlı əlaqələrimizdə daha məqsədyönlü, xəbərdar və dərrakəli olmağa imkan verir. O, bizə zehni rifahımızı prioritetləşdirən seçimlər etmək, neqativləri süzgəcdən keçirmək və müsbət və mənalı rəqəmsal təcrübə formalaşdırmaq imkanı verir. Sosial mediaya şüurlu yanaşmaqla, biz rəqəmsal mənzərəni daha çox özünüdərklə idarə edə və bu prosesdə psixi sağlamlığımızı qoruya bilərik.

 

4. Faydalı onlayn əlaqələrin qurulması: Özümüzü müsbət və faydalı onlayn əlaqələrlə ilə əhatə etmək vacibdir. Mənalı qarşılıqlı əlaqədə olmaq, başqalarını dəstəkləmək və ruhlandırıcı söhbətlərdə iştirak etmək daha dolğun rəqəmsal təcrübəyə töhfə verə bilər. Həqiqi əlaqələri inkişaf etdirməklə və zəhərli mühitlərdən qaçmaqla, biz psixi sağlamlığımızı və rifahımızı dəstəkləyən pozitiv onlayn məkan yarada bilərik.

 

5. Özünə qayğıya üstünlük vermək: Rəqəmsal əsrdə zehni və emosional rifahımızı qidalandıran özünə qulluq təcrübələrinə üstünlük vermək vacibdir. Buraya əhvalımızı yüksəldən fəaliyyətlərlə, müntəzəm məşq və fiziki hərəkətlə məşğul olmaq, kifayət qədər yuxu almaq, oflayn rejimdə sağlam münasibətlər saxlamaq və hobbi və ya yaradıcı məşğuliyyətlərlə məşğul olmaq daxildir. Özümüzə qayğı üzərində fokuslanmaqla, biz dayanıqlılıq və rəqəmsal dünyada psixi sağlamlığımızı qorumaq üçün güclü zəmin yaradırıq.

 

Peşəkar dəstək axtarın

 

Özünə qayğı strategiyaları təsirli ola bilsə də, bəzən peşəkar dəstək lazımdır. Sosial medianın psixi sağlamlığımıza əhəmiyyətli dərəcədə təsir etdiyini anlamaq və lazım olduqda kömək axtarmaq çox vacibdir. Terapevtlər, məsləhətçilər və psixoloqlar rəqəmsal dünyanın çətinliklərini həll etmək üçün rəhbərlik, dəstək və mübarizə strategiyaları təmin edə bilərlər. Bundan əlavə, zehni rifaha yönəlmiş dəstək qrupları və ya onlayn icmalar da faydalı ola bilər.

 

 

Nəticə...

 

Rəqəmsal əsrdə sosial media psixi sağlamlığımız üçün həm imkanlar, həm də problemlər təqdim edir. Sosial medianın cazibəsini qəbul edərək, onun qaranlıq tərəflərini dərk etməklə, zehni rifahımızı qorumaq üçün strategiyalar qəbul edə bilərik. Məhdudiyyətlərin müəyyən edilməsi, rəqəmsal detoksla məşğul olmaq, şüurlu istifadə, faydalı əlaqələrin qurulması və özünə qayğı sosial media ilə sağlam münasibət saxlamaq üçün vacib addımlardır. Zəruri hallarda peşəkar dəstək axtarmaq rəqəmsal dünyanın mürəkkəbliklərini idarə etmək üçün lazım olan strategiya və resursları təmin edə bilər. Sosial media əsrində psixi sağlamlığımızı prioritetləşdirməklə, potensial zərəri azaldaraq müsbət cəhətlər yarada bilərik.

 

Unutmayın ki, hər bir fərd üçün özünə uyğun olan balansı tapmaq vacibdir. Sosial media ilə sağlam şəkildə məşğul olmaqla biz rifahı inkişaf etdirə, həqiqi əlaqələri gücləndirə və psixi sağlamlığımızı qoruya bilərik.